مهرداد نغزگوی کهن؛ مهرداد مشکینفام
دوره 18، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 74-100
مهرداد نغزگوی کهن
دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 41-59
چکیده
در این مقاله ضمن مقایسۀ دستوریشدگی و کاربردیشدگی، بر اهمیت تمایز این دو و مخصوصاً نقش کاربردیشدگی در تکوین گفتماننماها تأکید خواهیم کرد. چنین بحثی بستر مناسب را برای رسیدن به هدف اصلی این مقاله، یعنی بررسی شیوﮤ تکوین گفتماننمای تقابلی تازه فراهم میسازد. دادههای عینی از کاربردهای تازه در بافتهای مختلف نشاندهندﮤ گذر ...
بیشتر
در این مقاله ضمن مقایسۀ دستوریشدگی و کاربردیشدگی، بر اهمیت تمایز این دو و مخصوصاً نقش کاربردیشدگی در تکوین گفتماننماها تأکید خواهیم کرد. چنین بحثی بستر مناسب را برای رسیدن به هدف اصلی این مقاله، یعنی بررسی شیوﮤ تکوین گفتماننمای تقابلی تازه فراهم میسازد. دادههای عینی از کاربردهای تازه در بافتهای مختلف نشاندهندﮤ گذر کلمۀ تازه از سه مرحله برای تبدیل به یک گفتماننما است. یکی از رایجترین و پربسامدترین نقشهای تازه، کاربرد این جزء در مقام صفت است. این مرحلۀ آغازین ناظر بر معنای اولیه یا منبع برای معنای هدف یا نهاییِ گفتماننمای تقابلی تازه است. صفت تازه در مرحلۀ بعدی از رهگذر دستوریشدگی تبدیل به قید میشود و بهصورت جامد و تصریفناپذیر درمیآید. تبدیل تازه به قید موجب آزادی توزیعی و حرکت آن به آغاز کلام میشود. همین امر زمینه را برای کاربردیشدگی و تبدیل این جزء به گفتماننمای تقابلی فراهم میسازد. در این مرحله، ذهنیشدگی، یعنی دلالت جزء مورد نظر بر نگرش گوینده بارز است. بنابراین، مسیر تحول تازه را میتوان با نمودار مرحلهای «صفت > قید > گفتماننما» نشان داد.