فرهاد قربان‌زاده
چکیده
در این مقاله ضمن تعریف اصطلاح‌های علمیِ گرده/ گرته و گرده برداشتن/ گرته برداشتن، و گرده‌برداری/ گرته‌برداری در هنر و زبان‌شناسی و اشاره به تمایز سبکی گرد و گرت، داده‌های پرشماری از کاربرد این واژه‌ها را در فارسی کهن و معاصر و منابع عمومی و تخصصی به دست داده‌ایم. سپس این داده‌ها را تحلیل کرده‌ایم و ضمن اشاره به یکی از اصول واژه‌سازی ...
بیشتر
در این مقاله ضمن تعریف اصطلاح‌های علمیِ گرده/ گرته و گرده برداشتن/ گرته برداشتن، و گرده‌برداری/ گرته‌برداری در هنر و زبان‌شناسی و اشاره به تمایز سبکی گرد و گرت، داده‌های پرشماری از کاربرد این واژه‌ها را در فارسی کهن و معاصر و منابع عمومی و تخصصی به دست داده‌ایم. سپس این داده‌ها را تحلیل کرده‌ایم و ضمن اشاره به یکی از اصول واژه‌سازی علمی، کوشیدهایم به چند ابهام درمورد کاربرد گرده‌برداری/ گرته‌برداری پاسخ دهیم و درنهایت، به این نتیجه برسیم که کدامیک از دو گونۀ گرده‌برداری و گرته‌برداری بر دیگری ترجیح دارد. در مقالۀ پیش رو فقط به لفظ پرداختهایم و هدف ما تحلیل مفهوم گرده‌برداری/ گرته‌برداری نبوده است.
علی شیوا
چکیده
مقصود از وام‌گیری درونی و تاریخی، بهره‌گیری از واژه‌های متعلق به زبان‌های باستانی و میانة ایران و نیز واژه‌های کهن موجود در فارسیِ امروز (نو) در فرایند واژه‌گزینی فرهنگستان است. در این مقاله، روند وام‌گیری درونی و تاریخی را از بررسی چند لغت ساختة انجمن‌های واژه‌سازی در دورة پهلوی اول آغاز کرده‌ایم و به دنبال آن، نمونه‌هایی ...
بیشتر
مقصود از وام‌گیری درونی و تاریخی، بهره‌گیری از واژه‌های متعلق به زبان‌های باستانی و میانة ایران و نیز واژه‌های کهن موجود در فارسیِ امروز (نو) در فرایند واژه‌گزینی فرهنگستان است. در این مقاله، روند وام‌گیری درونی و تاریخی را از بررسی چند لغت ساختة انجمن‌های واژه‌سازی در دورة پهلوی اول آغاز کرده‌ایم و به دنبال آن، نمونه‌هایی از فرهنگستان ایران (فرهنگستان اول) و فرهنگستان زبان ایران (فرهنگستان دوم) آوردهایم. تمرکز مقاله بر فرهنگستان زبان و ادب فارسی (فرهنگستان سوم) است و ازاینرو، از واژه‌های مصوب عمومی و تخصصی فرهنگستان سوم نمونههای بیشتری آورده شده است. پس از توصیف نمونهها، که به استناد فرهنگهای زبان پهلوی و ریشهشناختی صورت پذیرفته، نویسنده کوشیده است انواع وام‌گیری درونی و تاریخی را احصا و انواع تغییرات معنایی در رهگذر این فرایند را بررسی کند و شیوههای این نوع وام‌گیری را نشان دهد. در پایان، به تبیین ضرورتهای وامگیریِ درونی و تاریخی در واژه‌گزینی فرهنگستان پرداخته و با تحلیل معایب و مزایای آن نشان داده شده که چگونه فرهنگستان سوم، با بازیابی و احیای واژه‌ها و ریشههای کهن، از ظرفیت تاریخی زبان فارسی در واژه‌گزینی یاری جسته است.
