TY - JOUR ID - 139854 TI - جایگاه رسالۀ انیس‌‌العاشقین در جریان ادبی قرن دهم هجری (با تأکید بر مقایسۀ انیس‌‌العاشقین و رساله‌های محتشم کاشانی) JO - نامه فرهنگستان JA - NF LA - fa SN - 1025-0832 AU - بایرام حقیقی, رقیه AD - استادیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 21 IS - 2 SP - 70 EP - 92 KW - انیس‌العاشقین KW - ابیوردی KW - محتشم‏ کاشانی KW - نقل عشّاق KW - جلالیه KW - وقوع KW - مقامه DO - 10.22034/nf.2022.139854 N2 - کمال‌الدّینْ حسین اَبیوَردی، مؤلّف رسالۀ انیس‌‌العاشقین، یکی از رساله‌‌های مقامه‌وار و کمترشناخته‏شدۀ پایان قرن نهم هجری در هرات، در تألیف این رساله به گلستان سعدی نظر داشته و در مقدّمۀ اثر اذعان کرده‌است که، با وجود گلستان، اثر وی دلربایی  چندانی ندارد؛ بااین‌حال، بررسی ساختار و محتوای رساله اطّلاعات ارزنده‌ای دربارۀ مسائل اجتماعیِ عهد مؤلّف، در پیوند با جریان شاهدستایی و عشق وقوعی در اختیار مخاطب قرار می‌دهد، و نوآوری‌ها و تغییرات سبْکیِ وی در ایجاد بارقه‌های زبان و قالب/ فرمِ ادبیّات وقوعی در نثر، و همچنین تأثیرات این رساله بر آثار ادبیِ بعد از خود، مانند رسائل محتشم کاشانی، را نیز نشان می‏دهد. مقایسۀ الگوهای خویش‌کاریِ انیس‌العاشقین با رسالۀ نقل عشّاق و رسالۀ جلالیه، و نیز پرداختن به اشتراکات تمهیدات زبانی و الگوهای رواییِ آن‌ها در افزایش حقیقت‌نمایی روایت و مضامین وقوعی از موضوعات اصلیِ مطرح‌شده در این نوشته‏است. UR - https://nf.apll.ir/article_139854.html L1 - https://nf.apll.ir/article_139854_feafc369c8249ed4dba5bdb3cf85dc12.pdf ER -