دوره 22 (1402)
دوره 21 (1401)
دوره 20 (1400)
دوره 19 (1399)
دوره 18 (1398)
دوره 17 (1397)
دوره 16 (1396)
دوره 15 (1395)
دوره 14 (1394)
دوره 13 (1393)
تعداد مقالات: 212
چهار پرسش از آذرفرنبغ سوش
دوره 20، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 73-90
چکیده
بیشترمعرفی فرهنگ عربی ـ فارسی مجمع اللغات و الاسماء
دوره 20، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 73-82
چکیده
بیشترتحول فاءِ اعجمی یا صامت دولبی سایشی واک‌دار β از زبان طبری کهن تا زبان مازندرانی
دوره 20، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 73-100
چکیده
چکیده: از میان زبان‌های ایرانی دورۀ میانه که دارای واج‌‌گونۀ سایشی دولبی واک‌دار β هستند، می‌توان به سغدی، پهلوی اشکانی، فارسی میانۀ ترفانی و بلخی اشاره کرد. واج مذکور که نزد قدما به فاءِ اعجمی نیز معروف است، در متون اولیۀ اسلامی به‌صورت «ڤ»، «ف» و صورت تصحیف‌شدۀ آن، «ق» مضبوط است. اما نکتۀ قابلِ‌توجه این است ... بیشتراز دستوری زدایی تا کاربردی‌شدگی، سیر تحوّل کلمه نقشی پس در فارسی
دوره 18، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 74-100
چکیده
بیشترکوسهلر: پیشینۀ طایفههای ایرانی در قلمرو عثمانی
دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 74-85
چکیده
مرزهای سیاسی پوشانندۀ حقایقاند و وحدت جغرافیایی و انسانی را در چهرۀ کثرتی اختلافبرانگیز مینمایانند. افراد و گروهها و جمعیتهای انسانی کهندرختانی را مانند که اگرچه در ظاهر منفردند، در واقع ریشه در ریشه، پیوستگی و یگانگی دارند. جمعیتهای عشایری چنین وضعیتی دارند؛ یگانه ولی ... بیشتردلایل نسخه‌شناختی در ردّ انتساب ترجمۀ تفسیر طبریِ موجود به علمای ماوراءالنهر
دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 75-92
چکیده
کتاب ترجمۀ تفسیر طبری را یکی از کهن‌ترین متون نثر فارسی و نخستین ترجمه و تفسیر قرآن به زبان فارسی دانسته‌اند. علامه قزوینی در مقاله‌ای که در ذیقعدﮤ ۱۳۴۱ هجری (تیر 1302) نوشته‌است، کتاب ترجمۀ تفسیر طبری را به‌عنوان یکی از قدیم‌ترین کتاب‌های زبان فارسی برمی‌شمارد. مقالۀ یادشده در پاسخ مدیر مجلۀ ایرانشهر نوشته شده که از قزوینی خواسته ... بیشتردستگرد و دسکره
دوره 19، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 75-116
چکیده
بیشتر«را» نشانه مبتدای ثانویه؟
دوره 19، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 75-128
چکیده
بیشتراز آرش اساطیری ـ تاریخی تا آرش برخوانی بیضایی
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 75-90
چکیده
بیشترهانری دُ مونترلان: ادیبی در مکتب سعدی
دوره 17، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 77-94
چکیده
بیشترمعرفی دست‌نویس بخشی از ترجمه دیلمی قرآن کریم
دوره 19، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 79-98
چکیده
بیشتربررسی تطبیقی بنمایههای مشترک در ادبیّات عاشقانه درباری (رمانس تریستان و ایزوت و منظومه خسرو و شیرین)
دوره 18، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 81-105
چکیده
بیشترنقشنمای مفعولی «را» در زبان فارسی: توصیفی پیکره‌بنیاد
دوره 22، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 81-92
چکیده
:«را» در زبان فارسی، به‌لحاظ نحوی، نقش‌نمای مفعولی است. همراهی نقش‌نمای مفعولی «را» با مفعول صریح برای برخی از افعال الزامی است، اما در سایر موارد به نظر می‌رسد که امکان حضور یا عدم حضور آن در جمله با توجه به مفهوم گذرایی قابل تعریف باشد. در رویکرد هاپر و تامپسون (1980) گذرایی مفهومی پیوستاری و به‌عنوان ویژگی بند (و نه‌فقط ... بیشترزمینهها و نتایج حضور نقطویان ایرانی در دربار گورکانیان هند
دوره 22، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 81-98
چکیده
: جنبش نقطویه یکی از جریان‌‌های مذهبی توانمند بود که به سبب برخورداری از بنمایههای عرفانی، به‌سرعت در ایران عصر صفوی توسعه یافت. این تحقیق که به روشی توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته، نشان می‌‌دهد که شماری از نقطویان مهاجر به دربار گورکانیان، موفقیت‌‌های این مکتب را در هند تداوم بخشیده، خدماتی را به فرهنگ شبه‌قارّه عرضه نمودند. ... بیشترراوی فردوسی
دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 83-93
چکیده
در پیشینۀ ادب پارسی از آغاز تا تُرک‌تاز تاتار، آیینی بود که شاعران در انجمنهای درباری شعر خود را به خوانندۀ خوش‌آوازی میسپردند که آن را به همراهی موسیقی بخواند و از این رهگذر، اثر سخن شاعر افزونتر میشد. نظامی عروضی در باب دبیری مجمعالنوادر (چهارمقاله) داستانی دربارۀ فردوسی دارد که در آن از چند مرد توسی نام میبرد و ... بیشترمقوا، گهواره ـ گهخواره ـ گاهخواره، کوستن ـ کویستن، کوس ـ گوس، سبیل، بروت
دوره 20، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 83-100
چکیده
بیشترمدلسازی روند پذیرش واژه‌ها با استفاده از رویکرد تفکر نظام‌مند: مطالعۀ موردی واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
دوره 21، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 85-137
چکیده
اشاعه یا انتشار را می‌توان پراکنش یک پدیده در محیطی مشخص تعریف کرد. این مفهوم در علوم مختلف کاربرد دارد، ازجمله، در علم فیزیک برای گسترش ماده، در جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی برای گسترش تفکر و الگوی فرهنگی، در پزشکی برای گسترش بیماری و در علم اقتصاد برای گسترش فنّاوری یا محصول نو. در این پژوهش، اشاعه و گسترش معادل‌های فارسی مصوب فرهنگستان ... بیشترمثنوی والِد نَه به خط وَلَد (بحثی پیرامون انتساب دفتر چهارم مثنوی، محفوظ در موزۀ قونیه به سلطان ولد)
دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 86-99
چکیده
یکی از دست‌نویس‌های معتبر مثنوی که بسیاری از محققان در تصحیح متن این اثر از آن استفاده کردهاند، نسخهای است از دفتر ششم، به کتابت سلطان ولد. از این نسخۀ خطی دفتر چهارمی نیز شناسایی شده که فاقد رقم است و پژوهشگران متعددی دربارۀ آن سخن گفته و در تصحیح خود از آن استفاده کردهاند ... بیشترزبان در اندیشۀ ابوهلال عسکری
دوره 17، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 89-107
چکیده
در این گفتار با استناد به دو کتاب الصناعتین و الفروق اللغویۀ ابوهلال عسکرى ـ ادیب و بلاغی ایرانی سدۀ چهارم هجری قمری ـ به بررسی بخشی از تأمّلات او دربارۀ زبان و معنا پرداخته‌ایم. ابوهلال در کتاب الصناعتین معتقد به جدایی لفظ و معنا و ارتباط نخستین با فصاحت و دومین با بلاغت است. او بارها بر اهمیّت معنای درست و ساده و نیز لفظ زیبا تأکید ... بیشترگذار به اسطوره و بازتعریف مفهوم قهرمان
دوره 19، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 89-106
چکیده
بیشتربررسی ویژگی‌های زبانی متن روایات داراب هرمزدیار
دوره 20، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 91-112
چکیده
بیشتربررسی ارجاعات بینامتنی در فیلم فروشنده اصغر فرهادی
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 91-113
چکیده
بیشتراشعار نویافته از انوری
دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 93-108
چکیده
با اینکه دیوان انوری پس از چاپ‌های سنگی یک بار به همت سعید نفیسی و یک بار دیگر به کوشش محمدتقی مدرس رضوی تصحیح شده، هنوز اشعاری از او در مطاوی نسخه‌ها مغفول مانده و منتشر نشده‌است. این امر ناشی از دسترسی نداشتن مصححان به برخی نسخه‌های کهن و غفلت از تصحیح و انتشار تمام اشعار موجود در دست‌نویس‌های مورد استفاده‌است. موضوع این پژوهش ... بیشتراضافه شدن و حذف صامت /d/ بعد از صامت /r/ در کلماتی با هویت‌های دستوری مختلف
دوره 22، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 93-109
چکیده
در طول تاریخ زبان فارسی بسیاری از واژه‌ها دستخوش تحولات گوناگون شده است؛ از جملۀ این تحولات، ظاهر شدن صامت غیراشتقاقی /d/ بعد از صامت /r/ در برخی کلمات است. این پدیده براثر نزدیک بودن واجگاه این دو صامت روی داده است. این تحول از قرن چهارم به بعد در شهرهای خراسان، ماوراءالنّهر، سیستان و مرکز دیده شده است. تحول دیگری که موضوع مورد بحث این ... بیشترگمانی دربارۀ ضبط یک نام‌جای در ویس و رامین
دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 94-99