نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه آموزش زبان روسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

ادبیات تطبیقی در ایران دانشی نسبتاً نوپاست که عمدتاً در دانشگاه‌ها و از طریق استادانی که در ادبیات کشورهای دیگر تخصص داشته‌اند وارد فضای آکادمیایی ما شده است ولی دانسته‌های ما دربارة پیشگامان این رشته در ایران و آرای آنان در این زمینه گاه بسیار اندک است. یکی از کسانی که در پا گرفتن این رشته در ایران، چه از طریق تدریس در دانشگاه و چه از طریق نوشته‌های علمی و مطبوعاتی، نقش مهمی بازی کرده لطفعلی صورتگر است. این مقاله کوششی است تا با بررسی نوشته‌های صورتگر، از جمله رسالة دکتری او که به‌تمامی در حوزة ادبیات تطبیقی است و تا کنون برای خوانندگان ایرانی ناشناخته مانده، و نیز مقالات و کتاب‌هایی از او که شاید سویة تطبیقی آنها چندان هم پررنگ به نظر نرسد، دیدگاه‌های او دربارة مسئلة تأثیر و تأثر در ادبیات ملل مختلف و اهمیت این مسئله در پیشرفت و افزایش غنای ادبیات بومی استخراج و تبیین شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Works and Views of Lotfali Suratgar on Comparative Literature

نویسنده [English]

  • Abtin Golkar

Assistant Professor, Department of Russian Language Education, Faculty of Human Sciences, Tarbiat University Madras, Tehran, Iran

چکیده [English]

Comparative literature in Iran is a relatively new science which came in our academic domain mainly through university professors with a specialization in some foreign literature. However, our knowledge about some of these pioneers and their views and judgements in this field is quite limited. Lotfali Suratgar (1900-1969) is one of the professors who played an important role in the establishment of this field in Iran, either through his educational activity at the university or through his scientific and journalistic writings. This article is an attempt to examine the Suratgar's writings, including his doctoral thesis, which is entirely dedicated to comparative literature and has remained unknown to Iranian readers, as well as his articles and books, whose comparative side may not seem so remarkable. Based on this survey, we have extracted and explained Suratgar’s views on the issue of literary interactions between different nations and the importance of this phenomenon in the development and richness of national literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lotfali Suratgar
  • Persian literature
  • English literature
  • literary influence
اتحاد، هوشنگ. پژوهشگران معاصر ایران. چ 2. تهران: فرهنگ معاصر، 1382.
اثرآفرینان: زندگینامة نام‌آوران فرهنگی ایران (از آغاز تا سال 1300 ش). زیر نظر دکتر عبدالحسین نوایی. ج4. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1379.
افشار، ایرج. «مرگ لطفعلی صورتگر». راهنمای کتاب. 12/9-10 (آذر-دی 1348): 582-586.
«تصویر اعضای انجمن ادبی شیراز». ارمغان. 4/3ـ4 (خرداد و تیر 1302): 141ـ151.
سیاح، فاطمه. نقد و سیاحت: بررسی ادبیات ایران و اروپا و مجموعة آثار. به کوشش محمد گلبن. تهران: قطره، 1383.
صدر هاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران. ج3. اصفهان: بی‌نا، بی‌تا.
صورتگر، لطفعلی. برگ‌های پراکنده. تهران: امیر کبیر، 1335.
ــــــــــ . ادبیات توصیفی ایران. تهران: ابن سینا، 1347.
ــــــــــ . سخن‌سنجی. تهران: ابن سینا، 1348.
طبیب‌زاده، امید. «زهره و منوچهر و عشق ونوس و داستان لوکرس» در: ‌شکسپیر، ویلیام. ونوس و آدونیس و تجاوز به لوکرس. ترجمه و توضیحات امید طبیب‌زاده. تهران: نی، 1401. صص.269-315.
‌کیهانی، جعفرشجاع. «صورتگر، لطفعلی». دانشنامة زبان و ادب فارسی. ج4. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1391. صص.442ـ446.
محجوب، محمدجعفر. «نامة صورتگر» [نقد کتاب]. کلک. ش 34 (دی 1371): 148ـ151.
مشار، خانبابا. مؤلفین کتاب چاپی فارسی و عربی: از آغاز چاپ تا کنون. ج5. تهران: بی‌نا، 1343.
نامة صورتگر: مقالات و اشعار دکتر لطفعلی صورتگر. گردآورنده: کوکب صورتگر (صفاری). تهران: پاژنگ، 1368.
 
Suratgar, Lotfali. “Traces of Persian Influence upon English Literature During the Fifteenth and Sixteenth Centruries”. Thesis for the Degree of Doctor of Philosophy. University of London, 1939.