مقاله پژوهشی
تعبیرهای عربی‌افتاده در شعر اخوان ثالث: تأملی در مفهوم تأثیر

حسین معصومی همدانی

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 3-32

https://doi.org/10.22034/nf.2022.167928

چکیده
  مهدی اخوان ثالث در میان نسل اول شاعران نوسرای معاصر ایرانی بیش از همه با ادبیات عربی آشنا بوده است و این آشنایی به شکل‌های مختلف هم در نگاهش به شعر و ادبیات نمود یافته است و هم مستقیماً در شعر او، چه در انتخاب قالب و فضای شعری،‌ چه در انتخاب واژگان و چه حتی در آفریدن واژگان و تعابیر بدیع در فارسی. در این مقاله، نمونه‌هایی از تأثیرپذیری ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
آثار و آرای لطفعلی صورتگر در باب ادبیات تطبیقی

آبتین گلکار

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 33-54

https://doi.org/10.22034/nf.2022.167930

چکیده
  ادبیات تطبیقی در ایران دانشی نسبتاً نوپاست که عمدتاً در دانشگاه‌ها و از طریق استادانی که در ادبیات کشورهای دیگر تخصص داشته‌اند وارد فضای آکادمیایی ما شده است ولی دانسته‌های ما دربارة پیشگامان این رشته در ایران و آرای آنان در این زمینه گاه بسیار اندک است. یکی از کسانی که در پا گرفتن این رشته در ایران، چه از طریق تدریس در دانشگاه و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
در جست‌وجوی اصل و منشأ سندبادنامه: بررسی نسخِ گروه شرقیِ کتاب هفت دانا یا سندبادنامه‌ها

سیروس شمیسا؛ خاویر هرناندث

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 71-100

https://doi.org/10.22034/nf.2022.167932

چکیده
  سندبادنامه یا قصة هفت وزیر داستانی است کهن و آموزنده با نشر گسترده و شهرت جهانی که پیشینة آن در قالب کتاب به ایران پیش از اسلام و ادبیات پهلوی بازمی‌گردد. برگردان‌ها و بازترجمه‌های گوناگون سندبادنامه گواه شهرت و اهمیت این اثر است که در زمان خود یکی از توسعه یافته‌ترین ساختارهای داستان در داستان را دارا بوده است. محور اصلی مقالة حاضر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی تطبیقی برخی عناصر عجایب‌نامه‌ها با بعضی متون ادبی و اسرائیلیات مفسران

مائده سهل‌الدین

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 101-124

https://doi.org/10.22034/nf.2022.178558

چکیده
  عجایب‌نامه‌نویسی گونه‌ای ادبی در قالب نظم و نثر است که به معرفی شگفتی‌های جهان در حوزه‌های جغرافیا، نجوم، انسان‌شناسی، حیوان‌شناسی، نباتات و... می‌پردازد و تأثیر بسیاری در رشد مطالعات مربوط به این حیطه‌‌ها و نیز اسطوره‌شناسی دارد.در تاریخ اسلام، به‌سبب ابهام معانی قرآن، کتب بسیاری در تفسیر آن و شرح معانی و آیات نوشته شد که ...  بیشتر

واژگان پارسی و قافیة شعر تازی

حسین ایمانیان

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 125-150

https://doi.org/10.22034/nf.2022.167953

چکیده
  رواج واژگان بیگانه به‌ویژه پارسی در زبان عربی، از روزگار خلافت عباسی تاکنون، نگاه پژوهشگران را به خود جلب کرده و یادداشت‌های زیادی دربارة این واژه‌ها و اصلشان در زبان پارسی و شیوه‌های تعریب و ضوابطش به نگارش درآمده، همان‌گونه که به ریشه‌های سیاسی، جغرافیایی و دینیِ گسترش این واژه‌ها در زبان عربی پرداخته شده است ولی آنچه کمتر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نامه‌های منظوم عاشقانه و تغزل گفت‌وگویی: سنت‌های پارسی در سروده‌های تازی

باقر قربانی زرّین

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 151-162

https://doi.org/10.22034/nf.2022.167955

چکیده
  ادبیات پارسی وتازی در زمینه‌های گوناگونی دادوستد فرهنگی با هم داشته‌اند. یکی از این زمینه‌ها، موضوع سروده‌هاست: به روشنی می‌توان نمونه‌های فراوانی را از تأثیر سروده‌های تازی در اشعار پارسی و برعکس، ملاحظه کرد. دو نمونه‌ای که در این نوشتار با تفصیل بیشتر بررسی می‌شوند یکی نامه‌های منظوم عاشقانه میان عاشق ومعشوق و دوم تغزل در ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
قصة نامکرر عشق: جستاری در حکایت «وکیل صدر جهان» و قطعة تازی بهشت

حافظ حاتمی

دوره 21، شماره 3 ، مهر 1401، صفحه 163-180

https://doi.org/10.22034/nf.2022.167956

چکیده
  مطالعه و بررسی آثار و متون ادبی جهان، از منظر ادبیات تطبیقی یا به‌عبارتی ادبیات جامع ملل و هم‍چنین از دید روابط بینامتنیت، وجوه غامض و لایه‌‍‌های پنهان آثار را آشکار می‌کند و، علاوه بر آن، موجب کشف پیوند‌ها و تأثیر و تأثرات می‌شود چرا که هیچ متن، جریان یا اندیشه‌ای اتفاقی و بدون پشتوانة پیشین یا همان پیش‌ْمتن نیست. قصّة «وکیل ...  بیشتر