دوره 22 (1402)
دوره 21 (1401)
دوره 20 (1400)
دوره 19 (1399)
دوره 18 (1398)
دوره 17 (1397)
دوره 16 (1396)
دوره 15 (1395)
دوره 14 (1394)
دوره 13 (1393)
تعداد مقالات: 212
تأثیر عثمانی بر مشروطۀ ایرانی
دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 143-157
چکیده
نحوۀ تأثیرگذاری امپراتوری عثمانی بر انقلاب مشروطه در ایران، از ابعاد گوناگونی بررسیشدنی است؛ نخست از بُعد رجال سیاسی و مذهبی دوران قاجار، که به نحوی از وضعیت داخلی امپراتوری عثمانی متأثر بودند و در پی اصلاح و ایجاد تحول در ساخت سیاسی-اداری کشور برآمدند. دوم، فعالیت روشنفکران و بازرگانانی که حضورشان در امپراتوری عثمانی، ... بیشتردریغا تهی از تو ایران‌زمین
دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 147-151
چکیده
گذر بعضی روزها چنان سنگین و سهمگین است که گذشتن این لحظه‌های خاکستری و تلخ گویی بهای جان می‌طلبد و تهی از شادی و طراوت، انگیزه و امید را می‌کشد و نابود می‌کند. سه‌شنبه ۷ مرداد ماه ۱۳۹۹، یکی از همان روزها، استاد بدرالزمان قریب (تولد اول شهریور ۱۳۰۸) را در نهایت بهت و ناباوری از دست دادیم. بیشترویرایش و دستور زبان
دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 151-160
چکیده
اشارههمة کسانی که به نحوی با نگارش به زبان فارسی، خواه در قالب ترجمه و خواه تألیف، سروکار دارند، از این نکته آگاه‌اند که نثر بسیاری از کسانی که دست به قلم می‌برند کاستی‌های فراوان دارد. چنین نقایص و کمبودهایی از عوامل پُرشماری نشئت می‌گیرد که بی‌تردید نبودِ آموزش درست و کافی، در دوره‌های پیش از دانشگاه، از مهم‌ترین آنهاست. شماری ... بیشتریادبود و بزرگداشت دکتر جمشید گیوناشویلی
دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 153-155
چکیده
دکتر جمشید گیوناشویلی از ایران‌شناسان برجستۀ جهان چهار سال پیش در پنجم بهمن‌ماه ۱۳۹۵ در تفلیس چشم از جهان فروبست. وی زاده و پروریدﮤ عصر پرتلاطمی بود که سخت تحت تأثیر دو جنگ جهانی و وقوع انقلاب‌های ایدئولوژیک قرار داشت. انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ روسیه نه‌تنها برای بسیاری از روس‌ها پرآسیب بود، برای شمار انبوهی از مردمان تابعۀ امپراتوری ... بیشترتحلیل داستان فال خون داوود غفّارزادگان از منظر ساز و کارهای دفاعی
دوره 18، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 155-183
چکیده
بیشتروابستگی معنایی باد و بوی در شعر فارسی
دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 156-162
چکیده
نمایندﮤ موفق و پُرکار مکتب توانمند ایران‌شناسی مسکو، محمد نوری عثمانف، پژوهشگر مسلّمِ متن‌شناسی، لغت‌شناسی و فرهنگ‌شناسی فارسی و تاریخ ادبیات کلاسیک فارسی، به‌ویژه شاهنامۀ فردوسی و رباعیات عمرخیام است. یکی از حوزه‌های تحقیقاتی عثمانف سبک‌شناسی نظم فارسی است. در اثر پرارزش سبک شعر فارسی در سدﮤ چهارم هجری (مسکو ۱۹۷۱) تلاش‌های ... بیشتریک رسالۀ دینی با زبان فارسی در قرن هشتم در آناتولی (رسالۀ اسئله و اجوبه در علم تفسیر و حدیث اثر جمالالدّین آقسرایی)
دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 158-167
چکیده
رسالۀ اسئله و اجوبه را جمالالدّین محمّد آقسرایی (متوفی پیش از 800 هجری)، ادیب، مفسّر و عالم عثمانی، در قرن هشتم، به زبان فارسی تألیف کرده است. جمالالدّین آقسرایی از مردم آقسرا، واقع در آناتولی، و در شمار عالمان دینی و عقلی در روزگار مراد یکم عثمانی (حکومت 761-791ق) بود. چنان‌که ... بیشتربررسی وام‌گیری درونی و تاریخی در فرایند واژه‌گزینی با تمرکز بر واژه‌های مصوّب فرهنگستان زبان و ادب فارسی (فرهنگستان سوم)
دوره 21، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 160-193
چکیده
مقصود از وام‌گیری درونی و تاریخی، بهره‌گیری از واژه‌های متعلق به زبان‌های باستانی و میانة ایران و نیز واژه‌های کهن موجود در فارسیِ امروز (نو) در فرایند واژه‌گزینی فرهنگستان است. در این مقاله، روند وام‌گیری درونی و تاریخی را از بررسی چند لغت ساختة انجمن‌های واژه‌سازی در دورة پهلوی اول آغاز کرده‌ایم و به دنبال آن، نمونه‌هایی ... بیشتربررسی اصالت دو اثر «ملفوظات»، انیس الارواح و خیرالمجالس
دوره 22، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 160-184
چکیده
«ملفوظات» به ضبط و نگارش سخنان مشایخ در مجالس صوفیه هند گفته می‌شود. بعد از نگارش فوائد الفؤاد امیرحسن سجزی در اوایل سدۀ 8ق که کامل‌ترین نمونۀ این گونۀ ادبی است، برخی از آثار با نام ملفوظات ظهور کردند که مربوط به شیوخ متقدم چشتیه و دست‌کم یک قرن پیش بودند. در اصالت و انتساب این آثار به نویسنده‌شان همواره بحث‌هایی وجود داشته ... بیشتراقنوم عجم ، فرهنگ فارسی ـ ترکی، مؤلف ناشناخته، متعلق به قرن نهم یا پیش از آن، نسخۀ موجود در کتابخانۀ آستان قدس رضوی، شمارۀ 2/3645؛ تعلیم فارسی
دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 168-176
چکیده
بیشترجلیسالمشتاق (گزارۀ منظوم بساتین‌الانس اختسان دهلوی: 700- 752 ق)
دوره 22، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 186-200
چکیده
جلیس‌المشتاق سرودۀ شاعری ناشناخته با نام یا تخلّص «علی» است که از شاعران دورۀ حکمرانی امیر شیرانشاه در شروان آذربایجان (حک: 869- 907 ق) بوده و آن را در سال 870ق به رشتۀ نظم کشیده است. این اثر، برگردانِ منظومِ بساتین‌الانس اختسان دهلوی، دبیر و ادیب دورۀ سلطان غیاث الدّین تغلق (720 – 725ق) و محمّد شاه تغلق (725- 752 ق) است. در این منظومه، ... بیشترچند نمونه ترجمه قرضیِ اصطلاحات علمی از یونانی به پهلوی
دوره 21، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 194-216