نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین باقری ¹
• علیرضا ابراهیم ²
• زهرا ابراهیمی ¹

¹ گروه ادیان و عرفان، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده علوم انسانی، تهران، ایران

² گروه ادیان و عرفان، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده علوم انسانی، تهران، ایران) (نویسندۀ مسئول)

چکیده

: جنبش نقطویه یکی از جریان‌‌های مذهبی توانمند بود که به سبب برخورداری از بن‌مایه‌‌های عرفانی، به‌سرعت در ایران عصر صفوی توسعه یافت. این تحقیق که به روشی توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته، نشان می‌‌دهد که شماری از نقطویان مهاجر به دربار گورکانیان، موفقیت‌‌های این مکتب را در هند تداوم بخشیده، خدماتی را به فرهنگ شبه‌قارّه عرضه نمودند. یافته‌‌ها حاکی از آن است که عزیمت نخبگان نقطوی از ایران، ابتدا در بستر تقابل با حاکمان و فقهای صفوی آغاز شد و سپس، در زمینۀ تعامل با حکمرانان و وزرای گورکانی ادامه یافت. در پرتو حمایت‌‌های پادشاهانی چون اکبر و جهانگیر بعضی نقطویان فرهیخته به مدارج درباری بالا رسیدند و در برابر، به حمایت فکری از سلاطین گورکانی پرداختند. گرچه فعالیت مهاجران نقطوی در دربار گورکانیان سرانجام با دخالت فقها متوقف گردید، در همین دوران کوتاه نیز آنان منشأ تأثیراتی مفید و ماندگار بودند و به‌ویژه در بخش ادبیات، چهره‌‌های نامبردار نقطوی با سرودن اشعار فراوان، سبک هندی را غنا بخشیدند و جایگاه زبان و ادب فارسی را در شبه‌قارّه تثبیت کردند.

کلیدواژه‌ها

• نقطویه
• گورکانیان
• ادب فارسی در هند
• سبک هندی
• مهاجرت نخبگان

عنوان مقاله [English]

Backgrounds and Results of the Presence of Iranian Naqtavians in the Gurkhani Court of India

نویسندگان [English]

• Hossein Bagheri ¹
• Alireza Ebrahim ²
• Zahra Ebrahimi ¹

¹ Department of Religions and Mysticism, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Faculty of Humanities, Tehran, Iran

² Department of Religions and Mysticism, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Faculty of Humanities, Tehran, Iran) (corresponding author)

چکیده [English]

The Naqtaviyeh movement was one of the powerful religious movements that developed rapidly in Safavid Iran due to its mystical foundations. This descriptive-analytical study shows that a number of nomads who migrated to the Gurkhani court continued the success of this school in India and provided services to the culture of the subcontinent. The findings indicate that the departure of Naqtavi elites from Iran began first in the context of confrontation with Safavid rulers and jurists and then continued in the field of interaction with Gurkhani rulers and ministers. In the light of the support of kings such as Akbar and Jahangir, some educated Naqtavians reached high court ranks and, in return, provided intellectual support to the Gurkhani sultans. Although the activities of Naqtavi's immigrants in the Gurkhani court were finally stopped with the intervention of jurists, in this short period they were also a source of useful and lasting influences. They established Persian in the subcontinent.

کلیدواژه‌ها [English]

• Naqtaviyeh
• Gurkanian
• Persian literature in India
• Indian style
• elite migration