نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی بازنشستۀ گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مرزهای سیاسی پوشانندۀ حقایق‏‏‌‌اند و وحدت جغرافیایی و انسانی را در چهرۀ کثرتی اختلاف‏‏‌‌برانگیز می‏‏‌‌نمایانند. افراد و گروه‏‏‌‌ها و جمعیت‏‏‌‌های انسانی کهن‏‏‌‌درختانی را مانند که اگرچه در ظاهر منفردند، در واقع ریشه در ریشه، پیوستگی و یگانگی دارند. جمعیت‏‏‌‌های عشایری چنین وضعیتی دارند؛ یگانه ولی پراکنده‏‏‌‌اند. «روزگار وصل» جستن، برای یکی از طوایف ایل شاهسون بغدادی به نام کوسه‏‏‌‌لر (Küseler/ Köseler)، هدف این مقاله بود و نویسنده، با ابتناء بر روش بینارشته‏‏‌‌ای تاریخی و مردم‏‏‌‌شناختی، بر آن شد که به تحقق دربارۀ هویت و سکونتگاه نخستین و مهاجرت‌های بعدی این طایفه بپردازد. نتبجۀ تحقیق بیانگر این است که برای جستجوی ریشه و فرایند شکل‏‏‌‌گیری این طایفه و هویت‏‏‌‌یابی آن باید بازۀ مکانی ترکستان تا بالکان و بازۀ زمانی چندصدساله‏‏‌‌ای را در نظر داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Küseler: History of Iranian Clans in Ottoman Territory

نویسنده [English]

  • A Hasani

Retired faculty member of Shahid Beheshti University History Department

چکیده [English]

Political borders cover the facts and represent geographical and human unity as controversial pluralism. Individuals and human groups and populations are like ancient trees that, although they appear to be individual, are actually rooted in connectedness and unity. Nomadic populations have such a situation; they are unique but scattered. Searching for the origin of one of the Shahsavan Baghdadi clans named Küseler (Küseler, Köseler) was the aim of this article, and the author, relying on an interdisciplinary historical and anthropological method, intended to investigate the identity and the first settlement of this clan and its subsequent migrations. The result of the research shows that in order to search for the origin and formation process of this tribe and to find its identity, the geographical range of Turkestan to the Balkans and the time span of several centuries should be taken into consideration. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shahsavan Baghdadi’s Clan
  • Küseler
  • Iran
  • Ottoman
  • migration
پاپلی یزدی، محمدحسین، فرهنگ آبادی‏‏‌‌های کشور، بنیاد پژوهش‏‏‌‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1367.
حسنی، عطاءالله، تاریخ فرهنگی ایل شاهسون بغدادی، ایل شاهسون بغدادی، تهران، 1381.
خواجه نظام‏‏‌‌الملک طوسی، سیرالملوک: سیاست‏‏‌‌نامه، چاپ دوم، به‏‏‌‌اهتمام هیوبرت دارک، علمی و فرهنگی، تهران، 1364.
سامی، شمس‌الدین، قاموس ترکی، در سعادت [= استانبول] مطبعۀ اقدام، 1317ق.
مردوخ کردستانی، شیخ محمد، تاریخ کرد و کردستان و توابع، کتاب‏‏‌‌فروشی غریقی، سنندج، [بی‏‌‌تا].
Beldiceanu-Steinherr, Irene (1991), “Atçeken”, Türkiye Diyanet Vakfi Islam Ensiclopedisi, Cilt 4, Istanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 48-49.
Beyoğlu, Ağacan (Ağa Niyazi Begliyev) (2000), Türkmen Boylarının Tarih ve Etnografyası, İstanbul: Mor Ajans.
“Bulgaristan'daki Türk Köyleri”, https://mobile.donanimhaber.com/bulgaristan-daki-turk-koyleri-gecmisinizi-bilin--35994386 [accessed 1/23/2017].
Büyük Türkçe Sözlük (2016), C. 1, İstanbul: yaylacık Matbaası.
Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2007), Muhasebe-i Vilayet-i Rum, No. 367& İcmal, No. 114, 390, 101 (920-937) 1514-1530. I. Ankara.
Esin, Necmettin (1999), “İrak Türkleri,” Türk Dünyası El Kitabı, s. 1125.
Forsyth, James (1998), A History of the Peoples of Siberia: Russia’s North Asian Colony 1581-1990, 4th Reprinted, New York: The Cambridge University Press.
Halaçoğlu, Yusuf (1991), XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun İskan Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, 2. Baski. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
“Köseler,” Index Anatolicus. Turkiye Yerleşim Birimleri Envanteri. http://www.nisanyanmap.com [Access date 10/12/2011].
McMullen, Ronald. “Tuva: Russia's Tibet or the Next Lithuania?” http://www.fotuva.org/misc/ mcmullen.html [1/24/2017].
Özkan, Salih (2010), Milli Devlet Olma Sürecinde Mübadele ve Niğde’ye Yapılan İskan, Konya: Kökem Yayınları.
Sakin, Orhan (2010), 16. Yy. Osmanlı Arşiv Kayıtlarına Göre Anadolu’da Türkmenler ve Yörükler, İstanbul: Ekim.
Sarıköse, Barış (2009), Sille: Bin Yillik Birliktelik, Tarihçesi ve Sosyo-economik Yapısı, Konya: Çizgi Kitapevi.
Sertoğlu, Midhat (1986), Osmanlı Tarih Lugatı, İstanbul: Enderun Kitabevı.
Öztürkmen, Ali Bilgay Duman ve Oytun Orhan (2011), “Suriye’de Değişiminin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türkmenleri”, ORSAM-Ortadoğu Türkmenleri Programı Rapor No. 14, s. 6 (in Fatih Kirişcioğlu, “Suriye Türkleri”, Avrasya Dosyası, Cilt 2, Sayı 3, Ankara, Sonbahar 1995).
Sümer, Faruk (1992), Oğuzlar (Türkmenler): Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
Şahin, İlhan (2006), Osmanlı Döneminde Konar-Göçerler, İstanbul: Eren. Temettuat Defteri, No. 10590.
Türkay, Cevdet (1979), Başbakanlik Arşivi Belgelerine göre Osmanli Imparatorluğunda Oymak, Asiret, ve Cemaatlar, Istanbul: Tercuman.
Yiğit, İlker (2018), “Konar-Göçer bir Topluluğun Son Durağı Antalya: Köseler Cemaati Örneği (XIX. Yüzyıl-Günümüz)”, Antalya Kitabı: Selçukludan Cumhuriyet’e Sosyal Bilimlerde Antalya, 1. Antalya: Büyükşehir Belediyesi, s. 1026-1040.
Yüksel, Ayhan (2002), Giresun Tarihi Yazıları, İstanbul: Kıtabevi.