حسن حیدرزادۀ سردرود
چکیده
ابن‌جوزی، مورّخ و خطیب حنبلی‌مذهب، که حدود ده سال قبل از تولّد مولانا وفات کرد، یکی از نویسندگان کثیرالتألیف ادبیّات عرب است. صفةالصّفوه، مشهورترین اثر او که تذکرهٔ عارفان است، منتخبی از حلیة‌الأولیاء قلمداد می‌شود. در این کتاب، ابن‌جوزی قصد داشته زندگینامهٔ صوفیانی را که کردارشان را موافق سنّت نبوی و سیرهٔ صحابه یافته جمع کند ...
بیشتر
ابن‌جوزی، مورّخ و خطیب حنبلی‌مذهب، که حدود ده سال قبل از تولّد مولانا وفات کرد، یکی از نویسندگان کثیرالتألیف ادبیّات عرب است. صفةالصّفوه، مشهورترین اثر او که تذکرهٔ عارفان است، منتخبی از حلیة‌الأولیاء قلمداد می‌شود. در این کتاب، ابن‌جوزی قصد داشته زندگینامهٔ صوفیانی را که کردارشان را موافق سنّت نبوی و سیرهٔ صحابه یافته جمع کند و حکایاتی از آنان را که بیانگر این منش باشد بیاورد. هرچند مولانا و ابن‌جوزی در اندیشه و روش زندگی متفاوت و گاه متضادند، در مثنوی چندین حکایت آمده که کاملاً شبیه روایت صفةالصّفوه است. این شباهت گاه بهحدّی زیاد می‌شود که حتّی واژگان مولانا عین واژگان روایت ابن‌جوزی و گاه ترجمهٔ لفظبهلفظ روایت صفةالصّفوه مینماید. در این مقاله چند حکایت بسیار شبیه مثنوی و صفةالصّفوه را بررسی کردهایم، تا گامی دیگر در راه مأخذشناسی جامع حکایات مثنوی برداشته شود و جنبهای دیگر از آثار مولانا روشن گردد؛ یافتههای این تحقیق میتواند دستمایۀ تحقیقات دیگر در حوزههای ادبیّات تطبیقی، بینامتنیّت، روایتشناسی و... شود.
سید امیر منصوری
چکیده
یکی از دستنویسهای معتبر مثنوی که بسیاری از محققان در تصحیح متن این اثر از آن استفاده کردهاند، نسخهای است از دفتر ششم، به کتابت سلطان ولد. از این نسخۀ خطی دفتر چهارمی نیز شناسایی شده که فاقد رقم است و پژوهشگران متعددی دربارۀ آن سخن گفته و در تصحیح خود از آن استفاده کردهاند ...
بیشتر
یکی از دستنویسهای معتبر مثنوی که بسیاری از محققان در تصحیح متن این اثر از آن استفاده کردهاند، نسخهای است از دفتر ششم، به کتابت سلطان ولد. از این نسخۀ خطی دفتر چهارمی نیز شناسایی شده که فاقد رقم است و پژوهشگران متعددی دربارۀ آن سخن گفته و در تصحیح خود از آن استفاده کردهاند یا، به سبب اهمیّت، آن را به صورت عکسی نشر دادهاند. در مقالۀ حاضر به بررسی نسبت این دو نسخه از مثنوی با هم میپردازیم و مشخص میکنیم که آیا فیالواقع این دو دفتر از مثنوی ادامۀ یکدیگرند یا نه؛ و نیز زمان کتابت دفتر چهارم را بررسی خواهیم کرد. همچنین به برخی ویژگیهای نسخ خطی مثنوی اشاره میکنیم که برای تشخیص نسبت دستنویسهای این اثر با یکدیگر پژوهشگران بعدی را یاری خواهد کرد.
