زبان و ادبیات فارسی
فرزین غفوری
چکیده
تاکنون بحث دربارهٔ ویژگی‌های الفبای فارسی بیشتر در چارچوب آواشناسی و واج‌شناسی مطرح بوده و ازلحاظ خط‌شناسی و ساختار نوشتاری طبقه‌بندی دقیقی از حروف الفبا ارائه نشده است. نویسه‌ها (اعمّ از حروف، اعداد و علائم نوشتاری) خود از اجزای کوچک‌تری تشکیل شده‌اند که می‌توانیم آن‌ها را «نویسک» بنامیم. نویسک‌های اصلی در الفبای ...
بیشتر
تاکنون بحث دربارهٔ ویژگی‌های الفبای فارسی بیشتر در چارچوب آواشناسی و واج‌شناسی مطرح بوده و ازلحاظ خط‌شناسی و ساختار نوشتاری طبقه‌بندی دقیقی از حروف الفبا ارائه نشده است. نویسه‌ها (اعمّ از حروف، اعداد و علائم نوشتاری) خود از اجزای کوچک‌تری تشکیل شده‌اند که می‌توانیم آن‌ها را «نویسک» بنامیم. نویسک‌های اصلی در الفبای فارسی، که در ساختار شماری از حروف تکرار میشوند، مبنای دقیقی برای طبقه‌بندی الفبا به دست میدهند. این نویسکها عبارتند از نویسک افقی، عمودی، دایره، دندانه، چشمه، پایه و نقطه. همچنین، طبقه‌بندی الفبا ازلحاظ پیوندپذیری، که با ساختار حروف ارتباط دارد، امکانپذیر است و از این لحاظ حروف الفبای فارسی به دو دستهٔ «تکسوپیوند» (اقلیّت) و «دوسوپیوند» (اکثریّت) تقسیم میشوند. از طرف دیگر، شکل کوچک اکثریّت حروف وابسته یا نیمهوابسته به کرسی دندانه است که باعث میشود شکل کوچک نیز در این حروف به دو صورت تکسوپیوند و دوسوپیوند نوشته شود.
زبان و ادبیات فارسی
غلامرضا مستعلی پارسا؛ سیّدحمید حسنی
چکیده
مجموعۀ «فرهنگ‌های بسامدیِ راتلج»، تا به امروز، دست‌کم در پانزده عنوان منتشر شده و جمعاً مشتمل بر چهارده زبان است. این مجموعه، که از سوی انتشارات راتلج (گروه تِیلور و فرانسیس) منتشر شده، به‌ویژه در میان کسانی که در زمینۀ تدوین «فرهنگ‌های بسامدی» و/ یا «زبان‌شناسی پیکره‌ای» پژوهش می‌کنند، معروفیّت جهانی یافته است. ...
بیشتر
مجموعۀ «فرهنگ‌های بسامدیِ راتلج»، تا به امروز، دست‌کم در پانزده عنوان منتشر شده و جمعاً مشتمل بر چهارده زبان است. این مجموعه، که از سوی انتشارات راتلج (گروه تِیلور و فرانسیس) منتشر شده، به‌ویژه در میان کسانی که در زمینۀ تدوین «فرهنگ‌های بسامدی» و/ یا «زبان‌شناسی پیکره‌ای» پژوهش می‌کنند، معروفیّت جهانی یافته است. هریک از کتاب‌های این مجموعه در قالب فرهنگی بسامدی و برپایۀ پیکره‌های زبانیِ غالباً مستقل تدوین شده است. بیشترِ فرهنگ‌ها هرکدام 5000 مدخلِ اصلی/ سرمدخل/ بن‌واژه دارند و بخش اعظمِ متنِ هر کتاب را فهرستِ این واژه‌ها ــ به‌ترتیبِ بسامد و از پربسامدترین به کم‌بسامدترین واژه ــ تشکیل می‌دهد. مبنای چینشِ واژه‌ها اساساً بسامدِ خام یا بسامدِ مطلق نیست، بلکه شاخص پراکنشِ هریک از واژه‌ها نیز مدّ نظر بوده است. بلافاصله پس از فهرست بسامدی، فهرست الفباییِ واژه‌ها ــ به‌ترتیبِ الفبای زبانِ هر فرهنگ ــ آمده است. فهرست‌های واژگانیِ موضوعی (در جعبه‌های مستقل و در لابه‌لای صفحاتِ بخش اصلیِ اثر، یعنی فهرست بسامدی) و نمایۀ هویّت‌های دستوری/ اجزای سخن/ پاره‌های گفتار نیز بعد از آن قرار گرفته‌اند. پیش از بخش اصلی، یعنی فهرست بسامدیِ مدخل‌ها، عموماً پیش‌گفتاری به‌قلم مارک دِیویس (دبیرِ مجموعه)، سپس مقدّمه‌ای به‌قلم مؤلّفان فرهنگ (به‌علاوۀ منابعِ مقدّمه)، و چند فقرۀ دیگر آمده است.فرهنگ بسامدی فارسی در سال 2017 م منتشر شد و چاپ دوم آن در 2018 م انتشار یافت. نگارندگان، در مقالۀ حاضر، پس از معرّفی اجمالیِ مجموعه، به معرّفی و نقد این اثر پرداخته‌اند و نشان داده‌اند که اشکالات و معایب آن، هم از نگاه روش‌شناختی و هم ازنظر موردی، چندین‌برابرِ محاسن آن است.
