نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان روسی دانشگاه تربیت مدرس

10.22034/nf.2022.167930

چکیده

ادبیات تطبیقی در ایران دانشی نسبتاً نوپاست که عمدتاً در دانشگاه‌ها و از طریق استادانی که در ادبیات کشورهای دیگر تخصص داشته‌اند وارد فضای آکادمیایی ما شده است ولی دانسته‌های ما دربارة پیشگامان این رشته در ایران و آرای آنان در این زمینه گاه بسیار اندک است. یکی از کسانی که در پا گرفتن این رشته در ایران، چه از طریق تدریس در دانشگاه و چه از طریق نوشته‌های علمی و مطبوعاتی، نقش مهمی بازی کرده لطفعلی صورتگر است. این مقاله کوششی است تا با بررسی نوشته‌های صورتگر، از جمله رسالة دکتری او که به‌تمامی در حوزة ادبیات تطبیقی است و تا کنون برای خوانندگان ایرانی ناشناخته مانده، و نیز مقالات و کتاب‌هایی از او که شاید سویة تطبیقی آنها چندان هم پررنگ به نظر نرسد، دیدگاه‌های او دربارة مسئلة تأثیر و تأثر در ادبیات ملل مختلف و اهمیت این مسئله در پیشرفت و افزایش غنای ادبیات بومی استخراج و تبیین شود.

کلیدواژه‌ها

اتحاد، هوشنگ. پژوهشگران معاصر ایران. چ 2. تهران: فرهنگ معاصر، 1382.
اثرآفرینان: زندگینامة نام‌آوران فرهنگی ایران (از آغاز تا سال 1300 ش). زیر نظر دکتر عبدالحسین نوایی. ج4. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1379.
افشار، ایرج. «مرگ لطفعلی صورتگر». راهنمای کتاب. 12/9-10 (آذر-دی 1348): 582-586.
«تصویر اعضای انجمن ادبی شیراز». ارمغان. 4/3ـ4 (خرداد و تیر 1302): 141ـ151.
سیاح، فاطمه. نقد و سیاحت: بررسی ادبیات ایران و اروپا و مجموعة آثار. به کوشش محمد گلبن. تهران: قطره، 1383.
صدر هاشمی، محمد. تاریخ جراید و مجلات ایران. ج3. اصفهان: بی‌نا، بی‌تا.
صورتگر، لطفعلی. برگ‌های پراکنده. تهران: امیر کبیر، 1335.
ــــــــــ . ادبیات توصیفی ایران. تهران: ابن سینا، 1347.
ــــــــــ . سخن‌سنجی. تهران: ابن سینا، 1348.
طبیب‌زاده، امید. «زهره و منوچهر و عشق ونوس و داستان لوکرس» در: ‌شکسپیر، ویلیام. ونوس و آدونیس و تجاوز به لوکرس. ترجمه و توضیحات امید طبیب‌زاده. تهران: نی، 1401. صص.269-315.
‌کیهانی، جعفرشجاع. «صورتگر، لطفعلی». دانشنامة زبان و ادب فارسی. ج4. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1391. صص.442ـ446.
محجوب، محمدجعفر. «نامة صورتگر» [نقد کتاب]. کلک. ش 34 (دی 1371): 148ـ151.
مشار، خانبابا. مؤلفین کتاب چاپی فارسی و عربی: از آغاز چاپ تا کنون. ج5. تهران: بی‌نا، 1343.
نامة صورتگر: مقالات و اشعار دکتر لطفعلی صورتگر. گردآورنده: کوکب صورتگر (صفاری). تهران: پاژنگ، 1368.
 
Suratgar, Lotfali. “Traces of Persian Influence upon English Literature During the Fifteenth and Sixteenth Centruries”. Thesis for the Degree of Doctor of Philosophy. University of London, 1939.